کارگزاری بورس چیست؟

آکادمی ویو by بورس ایران in 2020-06-02

کارگزاری بورس چیست؟

معمولا تازه واردان به بازار بورس ایران، برای پیدا کردن یک کارگزاری بورس مناسب سوالات زیادی دارند و نیاز دارند تا درباره خدمات کارگزاری بیشتر بدانند همین موضوع باعث می شود وقت زیادی از آن ها گرفته شود و با تاخیر فعالیت سرمایه گذاری خود را شروع کنند. این مقاله کمک می کند تا درباره کارگزاری بورس بیشتر بدانید و بتوانید بهترین کارگزاری را انتخاب کنید.

کارگزاری بورس چیست و کارگزار  (Broker) در بورس چه کسی است؟

کارگزاری ها حکم وکیل و نماینده تام الاختیار سرمایه گذار برای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند در تالار بورس خرید و فروش اوراق بهادار و سهام را در بازار سرمایه انجام دهد.

کارگزاران نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس ایفا می کنند. در واقع کارگزاری ها وظیفه پیداکردن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند و عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند.

کارگزاران طی آزمون‌های متعدد و خاصی انتخاب می‌شوند و مجوز تأسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت می‌کنند، بنابراین در کار خود صلاحیت، مهارت و دانش لازم را دارا هستند. با توجه به اینکه کارگزاران با وکالت از سوی مشتری اقدام به معامله به نفع وی را انجام میدهد بنابراین این افراد باید علاوه بر دارا بودن تخصص، تجربه و هوشمندی، الزامات اخلاقی مانند صداقت و امانت‌داری را نیز رعایت کنند.

فعالیت کارگزاران در ایران از کی و با چند کارگزاری آغاز شد؟

بورس تهران در سال ۱۳۴۶ تاسیس شد. همزمان با تاسیس آن کارگزاران بورسی هم فعالیت خود را آغاز کردند.  اما در ابتدای امر ۱۳ کارگزار فعال که عمدتا بانکی بودند در بازار سرمایه ایران مشغول به کار بودند.

این تعداد در سال‌های بعد به تدریج افزایش پیدا کرد.  این کارگزاران تنها در ۲ روز معاملاتی طی هفته و در ساعت‌های ۱۰ الی ۱۲ در تابلوی مظنه، معاملات را ثبت می‌کردند.

در سال ۱۳۴۸ برای اولین بار ۲ کارگزار از بخش خصوصی به این تعداد اضافه شد و بعدها یک کارگزار خصوصی دیگر هم فعال شد. به طوری که تا قبل از انقلاب یعنی سال ۱۳۵۷، ۳کارگزار خصوصی و ۲۶ کارگزار نهادی در بازار فعالیت داشتند.

براساس آخرین گزارش که مربوط به اطلاعات کارگزاری‌ها تا پایان سال ۹۷ است، ۱۰۸ شرکت کارگزاري در بورس‌هاي کشور فعالند که ۱۰۶ شرکت از کارگزاران فعال در بورس اوراق بهادار، ۸۸ شرکت از کارگزاران فعال در بورس کالا، ۱۰۵ شرکت از کارگزاران فعال در فرابورس، ۶۲ شرکت از کارگزاران فعال در بورس انرژي، ۲۰ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار اوراق بهادار، ۲ شرکت از کارگزاران صرفاً فعال در بازار کالایی و ۸۶ شرکت از کارگزاران فعال در هر دو بازار هستند.

 چرا حضور کارگزاران الزامی است؟

برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که شرکت‌های کارگزاری‌ نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر می‌شدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران به خرید و فروش می‌پرداختید.

درحالی‌که با وجود کارگزاری‌ها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت کرده و پس از آن تمامی فعالیت‌ها به‌صورت خودکار و خرید یا فروش انجام می‌گیرد.

بنابراین نقش کارگزاری‌ها لازمه فعالیت، حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.

کارگزاری‌ها برای فعالیت در بازار سرمایه باید مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ کنند و به عضویت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس مربوطه درآیند.

 آیا می شود بدون کارگزاری در بورس  فعالیت کرد؟

این سوال ممکن است برای شما پیش آمده باشد که می شود بدون کارگزاری در بورس فعالیت کرد؟  پاسخ منفی است. زمانی که می خواهیم «سپرده گذاری» را شروع کنیم باید از طریق یک بانک افتتاح حساب کنیم یعنی به یکی از شعب بانک مراجعه کنیم.

اینجا بانک به عنوان یک نهاد واسطه‌ای بین ما و کسانی که به پول نیاز دارند عمل می کند. یعنی بانک واسطه ای است بین کسانی که قصد سپرده گذاری دارند و کسانی که می خواهند از خدمات سپرده گذاری (وام، سود بانکی و..) استفاده کنند. حال برای شروع «سرمایه گذاری» در بورس هم حتما لازم است که به یک کارگزاری که نقش واسطه بین خریداران و فروشندگان را دارد، مراجعه کنیم.

 چطور بدون کارگزاری سهام بخریم؟

خرید سهام هایی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار ایران ارائه می شوند باید حتما از طریق کارگزاری اتفاق بیفتد. اگر تجربه خرید سهامی را دارید که برای خرید آن نیازی به استفاده از کارگزاری نبوده است و یا شنیده اید که فردی با مراجعه مستقیم به شرکتی، سهام آن را خریداری کرده است.

آن شرکت زیر نظر سازمان بورس فعالیت نمی‌کندطبیعتا خرید و فروش آن سهام پشتوانه قانونی ندارد و به همین دلیل ممکن است سرمایه گذاران را بعد از مدتی به درد سر بیاندازد.

چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟

همانطور که بانک دریچه ورود مردم به دنیای سپرده‌گذاری است و جایی است که در حفظ امنیت سرمایه مردم به آن‌ها کمک می‌کند و در کنارش تسهیلات دیگری هم در اختیارشان می‌گذارد، دریچه ورود سرمایه گذاران به دنیای بورس و سهام هم کارگزاری‌ها هستند.

بنابراین انتخاب بهترین کارگزاری بورس، یکی از دغدغه‌های مهم سرمایه‌گذاران خواهد بود.

بانک‌های زیادی در ایران فعال هستند که با انواع تسهیلاتی که در اختیار سپرده‌گذاران خود می گذارند با هم رقابت دارند و مردم بر اساس همین تسهیلات، بانک مناسب خود را انتخاب می‌کنند. این رقابت درمورد کارگزاری‌ها هم صدق می‌کند و سرمایه‌گذاران با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های هر کارگزاری می‌توانند کارگزاری مناسب خود را انتخاب کنند.

انتخاب بهترین کارگزاری مثل هر انتخاب دیگری بستگی به شرایط خودمان دارد. یعنی من اول باید بدانم چه نیازهایی دارم و بعد با توجه به آن ها بهترین گزینه پیش رویم را انتخاب کنم و طبیعتا انتخاب بهترین کارگزاری برای هر فردی فرق دارد.

بعضی از کارگزاری ها بیشتر روی خدمات دهی به مشتریان حقوقی تمرکز دارند و بعضی دیگر برای سرمایه گذاران حقیقی وقت و انرژی بیشتری می گذارند. برای انتخاب کارگزاری در نظر گرفتن این موضوع به ما کمک می کند تا کارگزاری با شرایط و خدمات مناسب خودمان را پیدا کنیم.

کارگزاری های بورس چه خدماتی ارائه می‌دهند و معیارهای انتخاب یک کارگزاری مناسب چیست؟

کارگزاری ها موظف هستند تا اطلاعات دقیق در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند تا امکان سرمایه‌گذاری  برای افراد حقیقی و حقوقی به وجود بیاید. یعنی افراد و یا نهادها بتوانند با استفاده از خدمات کارگزاری ها، (که همان ارائه اطلاعات لحظه به لحظه و تغییرات بازار بورس است) سهام شرکت های مختلف را خرید و فروش کنند.

همه کارگزاری ها سیستم معامله آنلاین دارند یعنی برای خرید و فروش سهام نیازی به مراجعه حضوری به کارگزاری نیست و فقط با استفاده از سایت و یا اپلیکیشن های معاملاتی می شود به صورت آنلاین خرید و فروش کرد.

سامانه معاملات آنلاین

قبلا برای معامله در بازار بورس حتما باید به صورت حضوری انجام می شد یعنی سرمایه گذاران باید حتما مراحل مربوط به خرید و یا فروش سهام (پر کردن فرم های مخصوص و…) را به صورت حضوری انجام می دادند الان چند سالی است که سامانه معاملات آنلاین این امکان  را ایجاد کرده که به صورت اینترنتی و بدون معطلی و آنی معاملات بورسی انجام شوند. در حال حاضر اکثر سرمایه گذاران در بازار بورس از این روش برای خرید و فروش استفاده می کنند.

 سامانه معاملات آفلاین

بازار بورس هر روز (از شنبه تا چهارشنبه) بین ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ فعال است و می شود به صورت آنلاین در آن فعالیت کرد. در غیر این ساعت ها نمی شود در این بازار خرید و فروش انجام داد. سامانه معاملاتی آفلاین به ما کمک می کند تا در هر ساعتی از شبانه روز معامله دلخواه خود را سفارش بدهیم تا در صورتی که بازار (در زمانی که فعال است) به آن قیمت رسید، از طرف ما معامله انجام بشود.

در این روش پس از ثبت معامله آفلاین مجدد ارزش معامله را با سرمایه گذار چک می شود. اگر سهم و قیمت مورد نظر سهامدار تایید شود بعد از آن خرید و یا فروش اتفاق می افتد.

سرمایه گذار برای انتخاب بهترین کارگزاری بورس باید، به نکات زیر توجه زیادی داشته باشد.

رتبه گذاری

سازمان بورس بر اساس معیارهای مهم و شناخته شده ای از جمله تعداد کارکنان، مدرک اخذ شده آنها و میزان مبلغ در گردش به کارگزاری ها رتبه الف، ب، ج و … می دهد تا از این دریچه سرمایه‌گذاران با چشم‌انداز بهتری بتوانند به این معیار مهم رتبه توجه کنند البته باید به این نکته توجه داشته باشید که تعداد کارگزاران دارای رتبه الف بسیار زیاد بوده و واقعاً توجه به این تک آیتم می‌تواند شما را با خطای در تصمیمی گیری مواجه نماید.

حضور فعال در بازارهای معاملاتی

یکی دیگر از نکاتی که شما بر اساس آن می توانید بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنید حضور کارگزار در بازارهای متنوع می باشد.بورس سهام، بورس کالا، بورس انرژی و بازار مشتقات از جمله مهمترین فعالیت های سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد که اگر یک کارگزار تمامی این فعالیت ها را داشته باشد، بدون شک بهترین انتخاب شما به شمار می رود.

هرچه که دسترسی شما به بازارهای فعالیت در بورس بیشتر باشد سرمایه گذاری در آن سازمان کارگزاری برای شما مناسب تر است.  لازم به ذکر است که اغلب کارگزاری‌ها در بازار اوراق بهادار(سهام) فعال می‌باشند ولی حضور در سایر بازارها برای تمامی کارگزاری‌ها صدق نمی‌کند اگر شما می خواهید به جز بازار بورس در فعالیت های دیگری هم شرکت کنید، بهتر است در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دقت و توجه بیشتری داشته باشید.

داشتن سیستم معاملاتی بهینه

یکی از نکاتی که در انتخاب بهترین کارگزاری بورس دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد و باید به آن توجه داشته باشید این است که، سیستم معاملاتی که از سوی کارگزاران ارائه می شود به صورت آنلاین بهینه باشد. فرض کنید که شما می‌خواهید معامله‌ای انجام دهید.

اما کارگزار شما با شرکتی قرارداد بسته است که سیستم  آن دارای قطعی‌های زیادی است، در این حالت شما فرصت های جذابی را که برای معامله گری وجود دارد را بدون شک از دست خواهید داد. خدماتی که شما زمان وارد شدن به حساب کاربری تان دریافت می کنید اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به آن توجه داشته باشید.

مثلاً مشاهده آمار و ارقام و اطلاعات از خریدوفروش، مشاهده نمودارهای سهام، مشاهده p/e بر اساس آخرین صورت مالی شرکت‌ها و … جزو این خدمات است که البته این موضوع را در کنار سرعت‌بالای معاملات قرار دهید تا به یک نتیجه‌گیری مطلوب در خصوص گزینش بهترین کارگزاری های بورس دست پیدا کنید.

در دسترس بودن کارگزاری

همه ما به خوبی می دانیم سازمان بورس اوراق بهادار در تهران است ولی سرمایه گذاران در سراسر کشور پراکنده می باشند. به همین دلیل کارگزاران در جهت جذب سرمایه‌های مردم در سایر شهرها اقدام به تأسیس شعب می‌کنند. این موضوع باعث می شود که سرمایه های بسیار بیشتر و سنگین تری وارد کارگزاری ها شود. به همین دلیل آن کارگزاری رتبه بالاتری را به دست می آورند و عموما این کارگزارها خدمات بهینه تری را ارائه می کنند.

پاسخگویی مناسب

چنانچه یک سرمایه‌گذار فعال هست و مدام در بازار سرمایه فعالیت می کند ( یعنی دائماً به خریدوفروش در بازه‌های زمانی مختلف می پردازد) در طول دوران معاملات خود بارها به مشکلات مختلفی در محیط معامله‌گری روبه‌رو خواهد شد. بنابراین باید پاسخگویی مناسبی از سوی کارگزاری داشته باشد تا بتواند به راحتی مشکلاتش را حل کند و فرصت های معاملاتی خود را از دست ندهد.

داشتن تنوع خدمات(صندوق سرمایه گذاری و سبد گردانی)

کارگزاری‌ها می‌توانند در حوزه‌های دیگری هم چون سبدگردانی، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … فعالیت کنند. سرمایه‌گذاری در سهام به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در حقیقت صندوق‌های سرمایه‌گذاری باهدف جذب سرمایه علاقه‌مندانی است که به هر دلیلی امکان معامله به‌صورت شخصی ندارند، تأسیس‌شده‌اند. یکی دیگر از گزینه‌های پیش روی سرمایه گذاران سپردن سرمایه به یک سبدگردان است و در این راستا چنانچه یک کارگزاری خدمات سبدگردانی را نیز ارائه نماید برای معامله گران بهتر خواهد بود و در واقع سرعت عمل آنها را بالا خواهد برد.

 تخفیف معاملاتی

کارگزاران بابت خدمات ارائه‌شده درصدی را تحت عنوان کارمزد از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند. حال برخی از کارگزاران برای ایجاد خدمات جذاب اقدام به ارائه تخفیفات معاملاتی می‌کنند به این صورت که بابت خرید یا فروش معامله گران مبلغ کمتری را تحت عنوان کارمزد دریافت می‌کنند و این موضوع می‌تواند یک فاکتور بسیار مهم تلقی گردد.

 ارائه اعتبار معاملاتی

برخی از کارگزاران با توجه به سطح گردش و یا حجم سرمایه افراد اقدام به ارائه اعتبار به معامله گران می‌کنند. که این موضوع جذابی به شمار می رود و برای بسیاری از افراد یک نکته مهم تلقی می‌گردد چون افراد خبره با توجه به اعتبار اخذشده سودهای سرشاری را کسب می‌کنند.

هم‌چنین برخی از کارگزاری‌ها تحت شرایطی اقدام به اعطای اعتبار جهت خرید عرضه اولیه می‌کنند که این موضوع نیز می‌تواند جذابیت خاص خودش را در انتخاب بهترین کارگزاری های بورس داشته باشد.

 ارائه خدمات مشاوره

با توجه به گستردگی سرمایه‌گذاری و سطح دانش معامله گران لازم است تا کارگزاری به این افراد مشاوره‌های لازم در خصوص خریدوفروش سهام و سایر سرمایه‌گذاری ها ارائه کند.

همچنین بهترین کارگزاری های بورس در جهت کمک به سرمایه‌گذاران، اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزش بورس به‌ منظور انجام معاملات منطقی و سودآور می‌کنند و در این راستا خدمات متنوع‌تری را به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند.

گرداوری و تنظیم : آکادمی ویو

منبع : سازمان بورس ایران

اینستاگرام آکادمی ویو 

یوتیوب آکادمی ویو