شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) چیست؟

توسط مقالات فاندامنتال که در 2022-06-07
حالت شب

شاخص قیمت مصرف‌کننده CPI چیست؟

مقدمه

شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) مقیاسی است که میانگین وزنی قیمت‌های سبدی از کالاها و خدمات مانند حمل و نقل، غذا و هزینه‌های درمانی را بررسی می‌کند. نحوه محاسبه این شاخص به این صورت است که برای سبدی تعریف‌شده از کالاها و خدمات، تغییرات قیمت هر مورد را مشخص می‌کنند و سپس از آن‌ها میانگین می‌گیرند. از تغییرات CPI به منظور بررسی تغییرات قیمت مربوط به هزینه زندگی استفاده می‌شود.

CPI از جمله داده‌های آماری است که غالبا از آن برای شناسایی دوره‌های تورم یا تورم منفی استفاده می‌شود. بعضی اوقات ممکن است این شاخص با شاخص قیمت تولید‌کننده مقایسه شود که در آن به جای در نظر گرفتن قیمت‌های پرداخت شده توسط مصرف‌کنندگان، به قیمت‌هایی که توسط شرکت‌ها و کسب‌وکارها پرداخت می‌شود، توجه می‌کند.

درک مفهوم شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI)

تورم به معنای افت قدرت خرید یک ارز یا بطور کلی، افزایش قیمت‌ها در طول زمان است. یک برآورد کمّی از نرخ تورمی که در آن کاهش قدرت خرید رخ می‌دهد، می‌تواند در افزایش میانگین قیمتی سبدی از کالاها و خدمات در طول یک دوره زمانی، منعکس شود. افزایش کلی قیمت‌ها که معمولا بصورت درصدی بیان می‌شود، به این معنی است که امروز یک واحد ارزی نسبت به دوره گذشته، توان خرید کمتری دارد.

CPI در واقع شاخصی است که از آن برای سنجش این میانگین تغییرات قیمتی که مصرف‌کنندگان برای کالاها و خدمات در طول زمان می‌پردازند، استفاده می‌شود. به عبارتی دیگر، با محاسبه این شاخص سعی می‌شود سطح کلی قیمت در اقتصاد یک کشور بصورت کمّی مشخص شود و سپس با استفاده از آن، قدرت خرید یک واحد از ارز کشور تعیین می‌شود. جهت محاسبه CPI، از میانگین وزنی قیمت‌های کالاها و خدماتی که بطور تقریبی الگوی مصرفی یک فرد از جامعه را تشکیل می‌دهد، استفاده می‌کنند مانند مواد غذایی و نوشیدنی، نرخ اجاره خانه، وسایل و مبلمان خانه، لباس، هزینه حمل‌ونقل، هزینه‌ درمان، بیمه، آموزش و … .

اداره آمار کار ایالات متحده (BLS) شاخص CPI را از سال ۱۹۱۳ میلادی بطور ماهانه منتشر می‌کند. در گزارش CPI امریکا یک دوره زمانی را به عنوان دوره پایه در نظر می‌گیرند. یعنی میانگین ماهانه شاخص CPI برای دوره ۳۶ ماهه سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ (دوره پایه) را برابر ۱۰۰ در نظر می‌گیرند. به عبارتی دیگر، این شاخص تغییرات قیمت در طول زمان نسبت به دوره پایه را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر شاخص CPI برابر ۱۰۰ باشد، به این معنی است که میزان تورم به سطح دوره پایه (۱۹۸۴) رسیده و اگر شاخص CPI به اندازه ۱۷۵ و ۲۲۵ باشد، یعنی میزان تورم به ترتیب به اندازه ۷۵ درصد و ۱۲۵ درصد نسبت به دوره پایه افزایش یافته است.

اگرچه شاخص CPI تغییرات قیمت کالاها و خدماتی که مردم برای آن‌ها هزینه می‌کنند را می‌سنجد، اما بعضی موارد مانند ارزش سهام شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در محاسبه آن لحاظ نمی‌شود.

نحوه محاسبه CPI

اداره آمار کار ایالات متحده (BLS) هر ماه قیمت یا هزینه حدود ۸۰ هزار مورد کالا و خدمات را از طریق مراجعه به فروشگاه‌ها، شرکت‌های تأمین‌کننده انرژی، خطوط هوایی و … در سراسر کشور ثبت می‌کند تا بتواند شاخص CPI را تا حد ممکن دقیق محاسبه کند.

فرمولی که از آن برای محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده برای یک قلم کالا یا سرویس مورد استفاده قرار می‌گیرد، بصورت زیر است:

سال پایه توسط اداره آمار کار امریکا (BLS) تعیین می‌‌شود.

شاخص CPI چه کاربردی دارد؟

CPI یک شاخص اقتصادی است. این شاخص یکی از گسترده‌ترین روش‌های محاسبه تورم و همچنین سنجش میزان مؤثر بودن سیاست‌های اقتصادی دولت است. این شاخص در واقع یک دیدگاه کلی درباره تغییرات قیمت در اختیار دولت، صاحبان کسب‌وکارها و مردم قرار می‌دهد و لذا می‌تواند به عنوان یک راهنما به هنگام اتخاذ تصمیمات اقتصادی عمل کند.

بعلاوه از این شاخص به منظور ارزش‌گذاری پول مردم یک کشور و تعیین قدرت خرید آن‌ها نیز استفاده می‌شود. بطور کلی، قدرت خرید یک واحد از ارز یک کشور با افزایش کلی سطح قیمت‌ها، کاهش پیدا می‌کند و برعکس.جدایی از اینکه شما در بازار فارکس تحلیل گر تکنیکال هستید یا فاندامنتال بهتر است از شاخص های اقتصادی مهم و زمان اعلام آن ها مطلع باشید CPI یکی از شاخص های مهم اقتصادی است که بهتر است در ابتدای حرفه معامله گر خود در زمان اعلام آن در تایم فریم های کوتاه مدت ترید نزنید چرا که ممکن است به صورت کوتاه مدت و هیجانی در حرکات جفت ارزها تاثیرگذار باشد .

 

گردآوری و ترجمه: آکادمی ویو

منبع: investopedia

4.4/5 - (106 امتیاز)
نظرات 20
  1. ممنونم استاد عزیزم
    اگر امکانش هست راجب شاخص های مهم دیگه هم اطلاعات بدید
    دیگه ما شاگرد امین دهقانیم باید حرفه ای باشیم تو هر زمینه معامله گری

  2. مثل همیشه عالی سلطان ❤️💯💯

  3. ممنون از مقاله خوبتون جالب و تاثیر گذار بود

    • خوب حالا که تورم بالاست و افزایشی هست باز هم دلار صعودی میشه چون با افزایش تورم افزایش نرخ بهره هم داریم

  4. سلام و درود استاد زمان اعلامش رو چطور باید بفهمیم (سایت یا پلتفرم خاصی برای مشاهده این شاخص هست؟ )

    • سلام همین جمعه که گذشت (۲۰ خرداد) خبر cpi بود برید رو چارت مشاهده کنید
      زمانش تقریبا جمعه بعداز ان اف پی هست ، در سایت های خبری مثل فارکس فکتوری و داخل سایت قابل مشاهدست

  5. مفید و مختصر اما جالب.حتی اگه ما تحلیلگر تکنیکال فارکس هستیم بازم لازمه در مورد مفهوم شاخص های مهم اقتصادی و تاثیرات اون در روند کوتاه مدتی جفت ارز اطلاعات داشته باشیم .لطفا در مورد دیگر شاخص های مهم هم اینگونه مقالات تهیه بشه .تشکر از تیم کوشا و متعهد آکادمی ویو

  6. سلام و خسته نباشید خدمت استاد عزیز
    تشکر فراوان بابت مطالب بسیار آموزنده و افزایش سطح سواد اقتصادی

  7. محمد حسین 2022-06-08 در 16:24 پاسخ

    چقدر وجود همچین مقاله ای واجب بود ممنون بابت محتوای فوق العاده سایت

  8. مصطفی ایزدی 2022-06-09 در 00:27 پاسخ

    سلام استاد لطفاً یک مقاله در مورد فرق nfp و adp تهیه و بارگذاری کنید با تشکر

  9. ممنون استاد عزیز

  10. سعید رضا رادمنش 2022-06-11 در 07:03 پاسخ

    سلامی گرم به استاد عزبزم سپاس از مقاله مهمتون دیروز جمعه بیستم خرداد راس ساعت ۵ بعدالظهر بازار خیلی زیبا به این خبر واکنش نشون داد .

  11. مقاله بسیار مفیدی بود

  12. سلام استاد امینو
    سپاس بابت این مقاله های کاربردی و عالی

  13. منصور نورمحمدی 2022-07-18 در 15:53 پاسخ

    عالی ممنون از زحمات تون

  14. باسلام و عرض خسته نباشید خدمت استاد گرامی و اعضای آکادمی
    مقاله بسیار جذابی بود که من مدتها دنبال آن بودم
    لطفا در مورد سایر شاخص های تقویم اقتصادی نیز مقاله تهیه بفرمایید
    شاد و سلامت باشید

  15. یه سوال الان دیروز شاخصcpi نشان دهنده افزایش تورم بود درسته؟ چون باعث شد شاخص دلار به شدت ریزش کنه و قدرت خرید کمتر بشه ؟

  16. ناصر رهبر 2023-08-15 در 07:20 پاسخ

    سایت خوب با مقالاتی بسیار بی نظیری دارین

  17. میشه لطف کنید و راهنماییم کنید که ارتباط مستقیم CPI با قیمت دلار در بازار به چه شکله؟؟؟ یعنی اگه شاخص CPI بالا بره قیمت باهاش بالا میره یا پایین میاد ؟؟؟ یا اینکه فقط در زمان اعلام CPI قیمت در بازار حرکات شارپی سنگین میزنه ؟؟؟؟

  18. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) مقیاسی است که میانگین وزنی قیمت‌های سبدی از کالاها و خدمات مانند حمل و نقل، غذا و هزینه‌های درمانی را بررسی می‌کند. consumer price index

    اداره آمار کار ایالات متحده (BLS) شاخص CPI را از سال ۱۹۱۳ میلادی بطور ماهانه منتشر می‌کند. در گزارش CPI امریکا یک دوره زمانی را به عنوان دوره پایه در نظر می‌گیرند. یعنی میانگین ماهانه شاخص CPI برای دوره ۳۶ ماهه سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ (دوره پایه) را برابر ۱۰۰ در نظر می‌گیرند. به عبارتی دیگر، این شاخص تغییرات قیمت در طول زمان نسبت به دوره پایه را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر شاخص CPI برابر ۱۰۰ باشد، به این معنی است که میزان تورم به سطح دوره پایه (۱۹۸۴) رسیده و اگر شاخص CPI به اندازه ۱۷۵ و ۲۲۵ باشد، یعنی میزان تورم به ترتیب به اندازه ۷۵ درصد و ۱۲۵ درصد نسبت به دوره پایه افزایش یافته است.

    از این شاخص به منظور ارزش‌گذاری پول مردم یک کشور و تعیین قدرت خرید آن‌ها نیز استفاده می‌شود. بطور کلی، قدرت خرید یک واحد از ارز یک کشور با افزایش کلی سطح قیمت‌ها، کاهش پیدا می‌کند و برعکس

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    سبد خرید